Ik heb getwijfeld of ik dit zou schrijven. Het is namelijk iets heel persoonlijks waar ik je graag over wil vertellen. Maar omdat ik het goed (zo niet heel stoer) van mezelf vind om hier open over te durven zijn (er is tenslotte niks om me voor te schamen) én om misverstanden en vooroordelen uit de weg te ruimen, ga ik het toch doen!

Bij het begin beginnen. Ik kwam er eigenlijk door een programma op TV achter dat ik BDD heb. Dit staat voor Body Dismorphic Order, in Nederland bekend als ingebeelde lelijkheid. Zeg maar een slecht zelfbeeld, maar dan nogal extreem.

Na de uitzending heb ik alle info geabsorbeerd die ik kon vinden over dit onderwerp. Een informatieve en duidelijke website is bijvoorbeeld bdd-info.nl. Wederom niets dan bevestiging, bij alles wat ik las. Het was alsof iemand gewoon een boek over mij had geschreven en ik dat zojuist ontdekt had en aan het lezen was!

Ik kan me herinneren dat ik serieus blij was, enorm opgelucht. Ik heb altijd geweten dat er meer aan de hand was dan ‘gewoon’ een negatief zelfbeeld. Onzeker werd ik ook. Er waren meer mensen die het item op tv hadden gezien en op Twitter kwamen al snel berichten als “BDD? Je bént waarschijnlijk gewoon lelijk’, waardoor ik meteen in de vertwijfeling schoot. Wat als BDD een verzinsel is van mensen die een smoes zoeken om niet te hoeven geloven dat ze lelijk zijn?

Dat was wat me eerst ook tegenhield om dit te schrijven. Maar bepaalde aspecten van BDD zijn zó specifiek en omdat ik daaraan voldoe, was er geen twijfel mogelijk. Het zou ook typisch zijn wanneer er in boeken, op sites en zelfs in een behoorlijk populair praatprogramma een item gewijd wordt aan een verzonnen afwijking.

BDD is dus zoals gezegd een afkorting van Body Dysmorphic Disorder, ook bekend als dysmorfofobie. Het kan uiteenlopende oorzaken hebben en uit zich in meerdere aspecten. Van het hebben van lichamelijke klachten die niet achterhaald kunnen worden, tot afwijkende uiterlijkheden die niemand anders ziet, behalve jijzelf.

Ik behoor tot die laatste groep. De oorsprong van BDD ligt in een negatief zelfbeeld, traumatische ervaringen tijdens de jeugd, perfectionisme, een afwijkende perceptie van het eigen lichaam en nog wat dingen. En ik scoor raak op al die punten helaas…

BDD bestaat al lang. Van eind achttiende eeuw zijn al gevallen bekend. Desondanks is het nog steeds relatief onbekend. Het komt slechts bij één op de honderd mensen voor. Pas de laatste jaren wordt het door huisartsen en psychologen eerder herkend. Zelf heb ik al heel wat sessies bij psychologen gehad voor mijn negatieve zelfbeeld, maar niemand heeft het ooit over BDD gehad en therapie heeft nooit geholpen.

Nu we het hebben gehad over oorzaken en geschiedenis, komen we uit bij het meest belangrijke: Wat is het! BDD bestaat uit verschillende symptomen en uiteraard is het ook in gradaties. Het komt erop neer dat je nooit tevreden bent met je uiterlijk en een andere beeld hebt van je eigen lichaam. Je ziet daardoor minpunten en afwijkingen die voor anderen vaak niet zichtbaar zijn.

Ik heb mezelf altijd lelijk gevonden. Lelijk en dik. Ook zou ik een lijst kunnen opstellen van minpunten die ik aan m’n lichaam en met name ‘t gezicht zie. Als ik in de spiegel kijk of een foto van mezelf zie, zijn die minpunten ‘t eerste wat ik zie. Het maken van een selfie, is dan ook best lastig. Hij moet namelijk aan heel wat eisen voldoen!

Een voor de hand liggende vergelijking is anorexia. De meeste mensen kennen dat en weten wat de symptomen zijn. In grote lijnen komt dat overeen met BDD: Je ziet iets wat er schijnbaar niet is. Al ben je graatmager, je ziet nog steeds die dikzak in jouw spiegel. Ondanks dat ik geen anorexia heb, heb ik dus wel dezelfde gedachten.

Foto’s vind ik dus ook een ramp. Vrijwel alles wat er aan beeldmateriaal van mijzelf op internet staat, heb ik vrijwel altijd zelf gemaakt. Dat lijkt alsof ik mezelf heel knap vind, maar het is puur vanwege controle. Ik kan het slecht verdragen als anderen foto’s van me maken, omdat ik niet de controle heb om de foto te deleten als ik ‘m lelijk vind,

Dat ik zo ben is geen onwil of aandachttrekkerij. Mijn antwoord is altijd: “Ik zie ‘t toch zélf, dat ik er zo uitzie!” Het is alsof iedereen een roze bril op heeft, behalve ikzelf. Op de eerder genoemde website staat een vragenlijst die in onder meer Engeland wordt gebruikt om BDD te diagnosticeren. Ik heb ‘m even in het Nederlands vertaald.

spiegel-640

  • Maak je je zorgen over delen van je uiterlijk waarvan je denkt dat ze lelijk zijn?
  • Vind je het moeilijk om te stoppen met denken over delen van je uiterlijk?
  • Vermijd je situaties, plaatsen, gezien worden in het algemeen vanwege je uiterlijk?
  • Voel je je beschaamd, walgend, of depressief door aspecten van je uiterlijk?
  • Heeft je gedrag invloed op je uiterlijk, bijvoorbeeld proberen om delen van je uiterlijk te verbergen, of een lange tijd nodig hebben om klaar te zijn om je huis te verlaten?
  • Leidt het feit dat je zoveel met je uiterlijk bezig bent ertoe dat je een hoop ellende, angst, walging, en/of schaamte ervaart?
  • Heeft het het bezig houden met je uiterlijk invloed op je sociale leven, het vermogen om te werken, prestaties op het werk, of andere belangrijke gebieden van je leven?
  • Heb je de neiging om heel vaak in spiegels te kijken of vermijd je ze juist?
  • Bepaalt wat je in de spiegel ziet je stemming voor de rest van de dag?
  • Vind je het uiterlijk belangrijk in het leven?
  • Gebruik je medicatie voor dermatologische redenen of om haaruitval te voorkomen?
  • Heb je cosmetische chirurgie gehad? Zo ja, hoe tevreden bent u met het resultaat?

Op de laatste twee vragen na en sommige in iets mindere mate, heb ik de overige vragen wel bevestigend beantwoord. Misschien dat je door deze lijst nog beter een beeld kunt vormen, dan door mijn voorbeelden. Uiteraard zijn er gradaties en het is niet elke dag hetzelfde. Ik ben ook niet ‘de hele dag door’ met mijn uiterlijk bezig, niet bewust. En ik kijk niet meer in een spiegel dan ieder ander, minder eerder. 😀

Wat de gradaties betreft: Voor mijn gevoel zit ik in het midden, er zijn dus mensen die denken dat delen van hun lichaam defect zijn of zelfs niet bij hun lijf horen. Die erop staan een ingreep te laten doen, maar uiteindelijk toch nooit tevreden zijn. Mensen die jaren hun huis niet uitkomen en er diverse afwijkende patronen op na houden.

Doordat ik al zolang zo ben, weet ik niet beter en zijn veel dingen normaal geworden. Het is een deel van mijn leven. Ik heb ook een periode gehad dat ik weigerde zonder make-up naar buiten te gaan. Dat soort dingen leer ik mezelf dan wel weer relatief gemakkelijk af en verder is het vooral een kwestie van accepteren dat je zo bent en er het beste van maken. En dat lukt me doorgaans prima.

Ik hoop dat ik met mijn verhaal wat meer begrip voor BDD kan brengen. Wellicht zijn er nog wel meer mensen zoals ik, die iets hebben waarvan ze gewoon weten dat het anders is dan ‘weinig zelfvertrouwen’, maar die er bij toeval achter komen dat ze niet gek en zeker niet de enige zijn!

  • wptouch_sc_scripts: a:32:{i:0;s:10:"bauhaus-js";i:1;s:15:"foundation_base";i:2;s:23:"foundation__public_base";i:3;s:23:"foundation_google_fonts";i:4;s:20:"foundation_load_more";i:5;s:15:"foundation_menu";i:6;s:19:"foundation_flickity";i:7;s:27:"foundation_flickity_wptouch";i:8;s:17:"foundation_spinjs";i:9;s:24:"foundation_spinjs_jquery";i:10;s:19:"foundation_tappable";i:11;s:27:"foundation_tappable_wptouch";i:12;s:28:"foundation_fastclick_wptouch";i:13;s:20:"foundation_fastclick";i:14;s:26:"foundation_infinite_scroll";i:15;s:19:"foundation_slideout";i:16;s:26:"foundation_slideout_helper";i:17;s:18:"wptouch-front-ajax";i:18;s:19:"aamrg-script-rotate";i:19;s:12:"aamrg-script";i:20;s:17:"aamrg-script-init";i:21;s:14:"contact-form-7";i:22;s:17:"email-subscribers";i:23;s:6:"jquery";i:24;s:15:"jig-prettyphoto";i:25;s:8:"colorbox";i:26;s:14:"magnific-popup";i:27;s:10:"photoswipe";i:28;s:19:"pixastic.custom.jig";i:29;s:9:"dotdotdot";i:30;s:20:"justified-image-grid";i:31;s:8:"wp-embed";}
  • wptouch_sc_styles: a:14:{i:0;s:23:"foundation_google_fonts";i:1;s:26:"foundation-framework-style";i:2;s:19:"sb_instagram_styles";i:3;s:16:"wp-block-library";i:4;s:11:"aamrg-style";i:5;s:14:"contact-form-7";i:6;s:17:"email-subscribers";i:7;s:17:"wptouch-theme-css";i:8;s:13:"ecae-frontend";i:9;s:20:"ecae-buttonskin-none";i:10;s:21:"jig-prettyphoto-style";i:11;s:14:"colorbox-style";i:12;s:20:"magnific-popup-style";i:13;s:16:"photoswipe-style";}