Ik heb getwijfeld of ik dit zou schrijven. Het is namelijk iets heel persoonlijks waar ik je graag over wil vertellen. Maar omdat ik het goed (zo niet heel stoer) van mezelf vind om hier open over te durven zijn (er is tenslotte niets om me voor te schamen) én om misverstanden en vooroordelen uit de weg te ruimen, ga ik het toch doen!
Bij het begin beginnen. Ik kwam er eigenlijk door een programma op tv achter dat ik BDD heb. Dit staat voor Body Dismorphic Order, in Nederland bekend als ingebeelde lelijkheid. Zeg maar een slecht zelfbeeld, maar dan nogal extreem.
Na de uitzending heb ik alle info geabsorbeerd die ik kon vinden over dit onderwerp. Wederom niets dan bevestiging, bij alles wat ik las. Het was alsof iemand gewoon een boek over mij had geschreven en ik dat zojuist ontdekt had en aan het lezen was!
Ik kan me herinneren dat ik serieus blij was, enorm opgelucht. Ik heb altijd geweten dat er meer aan de hand was dan ‘gewoon’ een negatief zelfbeeld. Onzeker werd ik ook. Er waren meer mensen die het item op tv hadden gezien en op Twitter kwamen al snel berichten als: “BDD? Je bént waarschijnlijk gewoon lelijk!” Waardoor ik meteen in de vertwijfeling schoot. Wat als BDD een verzinsel is van mensen die een smoes zoeken om niet te hoeven geloven dat ze lelijk zijn?
Dat was wat me eerst ook tegenhield om dit te schrijven. Maar bepaalde aspecten van BDD zijn zó specifiek en omdat ik daaraan voldoe, was er geen twijfel mogelijk. Het zou ook typisch zijn wanneer er in boeken, op sites en zelfs in een behoorlijk populair praatprogramma een item gewijd wordt aan een verzonnen afwijking.
BDD is dus zoals gezegd een afkorting van Body Dysmorphic Disorder, ook bekend als dysmorfofobie. Het kan uiteenlopende oorzaken hebben en uit zich in meerdere aspecten. Van het hebben van lichamelijke klachten die niet achterhaald kunnen worden, tot afwijkende uiterlijkheden die niemand anders ziet, behalve jijzelf.
Ik behoor tot die laatste groep. De oorsprong van BDD ligt in een negatief zelfbeeld, traumatische ervaringen tijdens de jeugd, perfectionisme, een afwijkende perceptie van het eigen lichaam en nog wat dingen. En ik scoor raak op al die punten helaas…
BDD bestaat al lang. Van eind achttiende eeuw zijn al gevallen bekend. Desondanks is het nog steeds relatief onbekend. Het komt slechts bij één op de honderd mensen voor. Pas de laatste jaren wordt het door huisartsen en psychologen eerder herkend. Zelf heb ik al heel wat sessies bij psychologen gehad voor mijn negatieve zelfbeeld, maar niemand heeft het ooit over BDD gehad en therapie heeft nooit geholpen.
Nu we het hebben gehad over oorzaken en geschiedenis, komen we uit bij het meest belangrijke: Wat is het! BDD bestaat uit verschillende symptomen en uiteraard is het ook in gradaties. Het komt erop neer dat je nooit tevreden bent met je uiterlijk en een ander beeld hebt van je eigen lichaam. Je ziet daardoor minpunten en afwijkingen die voor anderen vaak niet zichtbaar zijn.
Ik heb mezelf altijd lelijk gevonden. Lelijk en dik. Ook zou ik een lijst kunnen opstellen van minpunten die ik aan m’n lichaam en met name ‘t gezicht zie. Als ik in de spiegel kijk of een foto van mezelf zie, zijn die minpunten het eerste wat ik zie. Het maken van een selfie, is dan ook best lastig. Hij moet namelijk aan heel wat eisen voldoen!
Een voor de hand liggende vergelijking is anorexia. De meeste mensen kennen dat en weten wat de symptomen zijn. In grote lijnen komt dat overeen met BDD: Je ziet iets wat er schijnbaar niet is. Al ben je graatmager, je ziet nog steeds die dikzak in jouw spiegel. Ondanks dat ik geen anorexia heb, heb ik dus wel dezelfde gedachten.
Foto’s vind ik dus ook een ramp. Vrijwel alles wat er aan beeldmateriaal van mijzelf op internet staat, heb ik vrijwel altijd zelf gemaakt. Dat lijkt alsof ik mezelf heel knap vind, maar het is puur vanwege controle. Ik kan het slecht verdragen als anderen foto’s van me maken, omdat ik niet de controle heb om de foto te deleten als ik ‘m lelijk vind,
Dat ik zo ben is geen onwil of aandachttrekkerij. Mijn antwoord is altijd: “Ik zie ‘t toch zélf dat ik er zo uitzie!” Het is alsof iedereen een roze bril op heeft, behalve ikzelf. Op de eerder genoemde website staat een vragenlijst die in onder meer Engeland wordt gebruikt om BDD te diagnosticeren. Ik heb ‘m even in het Nederlands vertaald.
- Maak je je zorgen over delen van je uiterlijk waarvan je denkt dat ze lelijk zijn?
- Vind je het moeilijk om te stoppen met denken over delen van je uiterlijk?
- Vermijd je situaties, plaatsen, gezien worden in het algemeen vanwege je uiterlijk?
- Voel je je beschaamd, walgend, of depressief door aspecten van je uiterlijk?
- Heeft je gedrag invloed op je uiterlijk, bijvoorbeeld proberen om delen van je uiterlijk te verbergen, of een lange tijd nodig hebben om klaar te zijn om je huis te verlaten?
- Leidt het feit dat je zoveel met je uiterlijk bezig bent ertoe dat je een hoop ellende, angst, walging, en/of schaamte ervaart?
- Heeft het bezig houden met je uiterlijk invloed op je sociale leven, het vermogen om te werken, prestaties op het werk, of andere belangrijke gebieden van je leven?
- Heb je de neiging om heel vaak in spiegels te kijken of vermijd je ze juist?
- Bepaalt wat je in de spiegel ziet je stemming voor de rest van de dag?
- Vind je het uiterlijk belangrijk in het leven?
- Gebruik je medicatie voor dermatologische redenen of om haaruitval te voorkomen?
- Heb je cosmetische chirurgie gehad? Zo ja, hoe tevreden bent u met het resultaat?
Op de laatste twee vragen na en sommige in iets mindere mate, heb ik de overige vragen wel bevestigend beantwoord. Misschien dat je door deze lijst nog beter een beeld kunt vormen, dan door mijn voorbeelden. Uiteraard zijn er gradaties en het is niet elke dag hetzelfde. Ik ben ook niet ‘de hele dag door’ met mijn uiterlijk bezig, niet bewust. En ik kijk niet meer in een spiegel dan ieder ander, minder eerder. 😀
Wat de gradaties betreft: Voor mijn gevoel zit ik in het midden, er zijn dus mensen die denken dat delen van hun lichaam defect zijn of zelfs niet bij hun lijf horen. Die erop staan een ingreep te laten doen, maar uiteindelijk toch nooit tevreden zijn. Mensen die jaren hun huis niet uitkomen en er diverse afwijkende patronen op na houden.
Doordat ik al zolang zo ben, weet ik niet beter en zijn veel dingen normaal geworden. Het is een deel van mijn leven. Ik heb ook een periode gehad dat ik weigerde zonder make-up naar buiten te gaan. Dat soort dingen leer ik mezelf dan wel weer relatief gemakkelijk af en verder is het vooral een kwestie van accepteren dat je zo bent en er het beste van maken. En dat lukt me doorgaans prima.
Ik hoop dat ik met mijn verhaal wat meer begrip voor BDD kan brengen. Wellicht zijn er nog wel meer mensen zoals ik, die iets hebben waarvan ze gewoon weten dat het anders is dan ‘weinig zelfvertrouwen’, maar die er bij toeval achter komen dat ze niet gek en zeker niet de enige zijn!
Ik zag aan het einde pas dat het in 2011 speelde. Niet dat dat veel uitmaakt. Ik zie voor me hoe je door de stad gaat, zonder make-up. Ik vindt het mooi, geen make-up, hoewel mooi opgemaakt ook mooi kan zijn, zie ik liever zonder. Ik behoor ook tot de minderheid die niet op grote borsten maar kleine valt. Eigenlijk is het verleden tijd en “viel”moeten schrijven.Lijkt me ook ‘n last voor je als vrouw. Moet ook zeggen dat ik deze blog erg goed geschreven vindt., en dat wat je schreef op Twitter best wel grof was, maar ook erg duidelijk. Tenminste zo kwam het op mij over. Grof en duidelijk. Noem één positieve eigenschap van Ester (we kennen elkaar helemaal niet en wisten drie weken geleden niet eens van elkaars bestaan) ik had meteen op “Zelfverzekerd” uitgekomen. Die laat de kaas niet van haar brood eten. Onzeker was niet bij me opgekomen. Boos had je niet geschreven, en dat klopte helemaal, maar in wat je schreef zat boosheid. Misschien dat ik het daarom schreef, want moet nu meteen duidelijk maken: IK LIEG NOOIT! ooit las ik een artikel wat beweerde: WIE ZEGT DAT HIJ/ZIJ NOOIT LIEGT, DIE LIEGT! van de week heb ik dus gelogen, ben er helemaal niet apetrots op, moet of moest er uit. Ik herinner me nog je schreef dat je nogal “recalcitrant” kon zijn. De weg blokkeren met je fiets en ook dat zag ik toen voor me. Van de week op Twitter was je het ook “IK MOET HELEMAAL NIKS” HAHA EN WAT ‘N GELIJK HEB JE! en zó herkenbaar. Ik herken ook mijn eigen koppigheid. Koppig, bijna ziek, zó koppig. Dingen zien die alleen jij ziet, OF DINGEN HEEL ANDERS ZIEN, dat heb ik ook. 100 Foto’s maak ik van mezelf en zijn er maximaal 2 die kunnen of mogen. 98 Deugen er niet. Foto? vroeg meisje in de winkel waar ik vaak mee klets. In de loop der jaren is wel een soort vriendschap ontstaan. Foto dus, ik was opa geworden en naar die kleinzoon geweest. En had ‘n paar fotos, maar niet één met alleen me kleinzoon. OP ALLE FOTO’S ZIE JE OOK DIE KOP VAN MIJ. Maar ik deed het toch, ik was te trots. Zeg terwijl ik die fotos zoek dat ik er zo en zo opsta en blabla en zeg ook iets waardoor dat meisje in een deuk ligt. Maar even goed en wel, ik zie het dus zo en is onmogelijk om het anders te zien. Jji zal nooit weten wat ik zie en ik zal nooit weten wat jij ziet als we samen naar hetzelfde schilderij kijken. En dat heeft niets met jou visuele beperking van doen. Helemaal niks. Nul. Het was niet “BOOS”waar ik over heb gelogen maar “Liegebeest” daar gaf ik als antwoord “grapje”maar was het niet. Het was een milde benaming voor wat ik dacht te herkennen. Liegen tegen jezelf. Paar dagen terug zag ik dat ook. Inmiddels weet ik het niet meer. Er zijn voor mij teveel tegenstrijdigheden die ik niet begrijp, nóg niet begrijp, en verder ook niet meer van belang. We laten het zo, wat mij betreft. Ik moet helemaal me bek houden want als jij weet hoe ik zit en alles bezie, dat is bijna zielig.Boos in ieder geval, helemaal terecht en logisch, maar hoe terecht ook, ga je het ook niet mee redden. Ik moet vandaag echt opruimen. Al is het maar iets. Fijne dag, Ester!
Groetjes,
Peet
Bedankt voor je reactie weer. Wel, dit artikel heb ik in 2011 geschreven, maar het is helaas geen kwestie van iets wat toen speelde. Hetgeen ik in bovenstaand artikel heb omschreven, is nog altijd actueel. Door de jaren heen is het zelfs nog erger geworden. In de periode dat ik dit schreef had ik juist net ontdekt hoe dit heette en was daar op een bizarre manier blij mee.
Ik heb namelijk m’n leven lang al bij allerlei therapeuten gelopen om aan mijn slechte zelfbeeld te werken en niets hielp, terwijl die psychologen etc. stuk voor stuk aan het begin van het traject ervan overtuigd waren dat ze me hier wel vanaf konden helpen.
Wat er dan gebeurt is dat het je onzekerheid en negatieve zelfbeeld versterkt als zo’n therapie niet werkt. Je voelt je een outcast. Ik ben blijkbaar niet alleen vreselijk lelijk maar ook nog eens een hopeloos figuur die niet geholpen kan worden. Wat mankeer ik dat geen van die therapeuten mij kan helpen? Er moet nog meer vreselijk mis zijn met mij!
Op het moment dat je dan ontdekt dat dit een naam heeft, vallen dingen op z’n plek. Weet je opeens waarom al die jaren van therapie niets voor je hebben gedaan. Er schijnt een speciaal behandelplan voor BDD te zijn in Amsterdam (moet je nagaan, één plek in Nederland) maar dat is voor mij niet te doen om praktische reden en waarschijnlijk ook financiële, want zoiets zal waarschijnlijk niet vergoed worden door de verzekeraar.
Ik vind het dus ook niet prettig als mensen mijn BDD gaan vergelijken met hun slechte dag waarmee het voor mijn gevoel totaal niet serieus genomen en zelfs gebagatelliseerd wordt. Gevolg? Zelfbeeld keldert nog meer. Dus praat ik er doorgaans ook niet zo graag over omdat iedereen altijd wel klaar staat met een oordeel, een vooroordeel of een goedbedoeld compliment wat ik toch niet aan kan nemen en waarmee ik mensen weer ongewild teleurgesteld of zelfs boos achterlaat.
Ik grof op Twitter? Sorry maar dat is iets wat niet bij me past dus ik heb geen idee waar je het nu over hebt. Ik ben nooit grof naar anderen. Absoluut nooit.
Vroeger werd ik uitgescholden voor varkenneus en in mijn pubertijd kreeg ik ernstige acne: mijn onzekere ik richtte zich op mijn uiterlijk!
Ik ben ook erg bang om te huilen omdat ik er dan dikke wallen aan overhoud.
Ik heb al honderd keer chirurgie aan mijn neus overwogen. Nu ik ouder word vind ik het ook lastig; rimpeltjes, couperose, grijze haren…etc.
Pfff, word er doodmoe van.
Soms kan ik het loslaten..dan kijk ik niet in een spiegel. Maar gisteren zag ik een foto van zo’n moment terug ( geen make-up, gezwommen in zee ) en ik wist niet dat die foto gemaakt was. Ik schrok me wil…echt zoooo lelijk! Dan sta ik meteen weer op ‘ scherp’… echt zoooo vermoeiend. Ben er soms zooo zat van.
Dan word ik ook boos op mezelf…waarom kan ik dat niet loslaten…maar dat lukt echt niet…helaas
Bedankt voor je zeer openhartige reactie (en sorry dat de mijne zo lang op zich liet wachten). Ik herken mezelf enorm in wat je schrijft, maar dat zul je ongetwijfeld uit mijn blogpost ook wel opgemaakt hebben. BDD is een lastig ding. Ik zou willen dat ik je kon zeggen wat je eraan kunt doen maar zelf heb ik ook geen antwoorden. Bij mij werkt het ‘t best om zoveel mogelijk te accepteren dat het nu eenmaal zo is en niet forceren om te veranderen. Omdat dat ‘beter’ is of omdat anderen het willen. Natuurlijk is het fijner om jezelf te kunnen accepteren maar als het niet lukt vind ik ook niet dat je dat koste wat kost moet forceren. Dat geeft ook weer negatieve energie. Sterkte! En bedankt voor je openhartigheid…
Hee Ester,
Wat top van je dat je dit online hebt gezet. Ik ben een man en heb denk ik ook last van BDD, ik vind bepaalde dingen van mezelf erg lelijk en kijk de hele dag in spiegels. Toch laat ik me er niet door weerhouden en doe ik alle bezigheden nog. Ik vroeg me af, als je BDD hebt vind je dan alles lelijk aan jezelf of kunnen er ook uiterlijke kenmerken zijn waar je wel tevreden over bent? Ik vroeg me ook af hoe je hier mee om bent gegaan.
Gr
Ik denk persoonlijk dat, net zoals elk mens uniek is, dat ook elk geval van BDD uniek is. Ik ben zelf juist iemand die spiegels enorm vermijdt. Ik ben geen expert op het gebied van BDD, slechts ervaringsdeskundige, dus het wil niet zeggen dat zoals het bij mij is, dat dat precies overeen komt met hoe BDD ‘moet’ zijn. Het is uiteindelijk iets heel persoonlijks. Om voor mezelf te spreken, kan ik soms over bepaalde lichaamsdelen wel enigszins tevreden zijn, terwijl ik ze de andere keer weer verafschuw. Bij mij is er eigenlijk niets waar ik volledig tevreden over ben, maar ik denk dat het bij BDD vooral gaat om de symptomen dan over hoeveel je wel of niet lelijk vindt aan jezelf. Sterkte!
Wauw, ik heb met tranen in m’n ogen je artikel gelezen. Ik herken alles wat je schrijft. Soms is het zo lastig om er met niemand over te kunnen praten, het is alsof niemand je begrijpt. Dit soort blogs zijn dan erg fijn om te lezen.
Dankjewel voor je reactie en fijn dat je wat steun vindt in mijn tekst!
Ik herken hier alles in, een heel mooi artikel. Ik wil niet dat de mensen die van me houden hier iets van weten. Bestaat er een mogelijkheid om hier zelf van af te komen?
Bedankt voor je reactie. Ik zou helaas niet weten of er een mogelijkheid is om hier vanaf te komen. Als ik het wist dan had ik er waarschijnlijk ook al iets mee gedaan. Misschien kan therapie je helpen, maar bij mij is dat nooit een succes geweest.
Wil ff geageren jaren kang geworsteld met bdd maar nu bepaald het m’n leven niet meer , ja je kan er van afkomen … Het was een jaren lange strijd maar ik ben r achter gekomen dat het mij reactie was op stress nu als het weer de kop op steekt denk ik hoe voel ik me en waar komt het vandaan of ben ik mezelfvoor bij gelopen ? Ik ben een perfectionist en als ik boos ben op mezelf steekt het de kop op … Ik kan alleen zeggen wees lief voor je zelf jullie zijn het waard ! Liefs en veel wijsheid Gwen
Hoi hoi..
Ik herken me hier volledig in.. Ik ga vanaf aanmomende oktober in behandeling voor boulimia en BDD.. Ik wist ook lange tijd niet waar dit allemaal vandaan kwam, en ik gaf mijn eetstoornis overal de schuld van. Maarn nu weet ik beter en heb ik wat meer begrip voor mezelf.. Mooi geschreven dit verhaal!!
Groetjes Bianca
Dankjewel voor je reactie en sterkte met je therapie!
het leven kan een hel zijn als je Bdd hebt ik heb het al 45 jaar met tussen poses
Bedankt voor je reactie, dat moet niet makkelijk zijn inderdaad.
Zeer herkenbaar.
Alleen dat woord ‘ingebeelde’ in de tekst vat ik niet helemaal. Ik zie het meer als een ziekmakende obsessie met je minpunten.
Bij ingebeeld denken mensen al snel dat je best weet dat niet zo is. Zoals jij het omschrijft is eigenlijk beter ja.
Alsof ik het zelf heb geschreven. ..
Eigenlijk zou ik liever willen dat niemand zich erin herkende, dat gun ik niemand. Maar als ze zelf ook BDD hebt is het ergens pok juist wel fijn om iets van herkenning te hebben, zodat je weet dat je niet de enige bent.
Ik ben op dit artikel gekomen door girlscene, daar had je een reactie geplaatst. Ik kan me zo goed in je inleven en wat ben je een prachtige sterke vrouw! We leven tegenwoordig in een maatschappij waar je bijna wordt gedwongen om een negatief zelfbeeld te hebben want anders ben je arrogant en zit je wel erg vol van jezelf, vind het nergens op slaan. Iedereen is mooi, je kleine ‘minder mooie puntjes’ maken je hoe je bent. Als iedereen hezelfde is zou de wereld maar saai zijn.
Dankjewel voor je lieve reactie! En wat je schrijft klopt inderdaad, het is erg genoeg dat veel vrouwen (en vooral ook jonge meiden) eigenlijk praktisch onzeker gemaakt worden door onder meer de media.
Hoi Ester,
Na wat googlen kwam ik bij jouw blog uit. Knap dat je het hebt opgeschreven en ik herken werkelijk elk woord van je zinnen. Ik vind het moeilijk om te accepteren dat ik bdd heb en weet dat ik er nooit vanaf zal komen. Eigenlijk ben ik op zoek naar vrouwen die het ook hebben, zodat we ervaringen of verhalen kunnen delen. Het is erg lastig als je omgeving niet begrijpt hoe het is om met ingebeelde lelijkheid te leven.
Hoe gaat het nu met je? Ik ben erg benieuwd en ben benieuwd of we in contact kunnen komen om er over te mailen bijvoorbeeld?
Groetjes!
Hoi. Bedankt voor je reactie. Het lijkt mij ook weleens fijn om met iemand contact te hebben die hetzelfde heeft omdat het inderdaad voor mijn omgeving lastig te begrijpen is, hoe goed ze het ook bedoelen altijd. Je kunt me via het contactformulier (rechts bovenaan in het menu) een berichtje sturen!
Iedere letter in je verhaal is ongelovelijk herkenbaar en je bent een mooie vrouw. Gr Rich
Dank je voor je reactie en je compliment, doet me goed!
Wat goed en helder op geschreven , en ook zooooooo!!! Herkenbaar 😉
Ik heb net de diagnose bdd gehad en ik als perfectionist was gelijk heel boos op me zelf ,zo van doe jij eens normaal.
Stel je niet aan wees niet zo ijdel!!
Ik ben nog bezig met het accepteren dat het niet mijn schuld is dat ik bdd heb of dat ik me aanstel das lastig maar heb nu een fijn persoon die me hier in gaat begeleiden
Ik hoop voor jou, en ieder ander met een verstoort zelfbeeld dat het snel leefbaar word en dat je snel uit je isolement komt( ik heb me jaren verstopt zonder dat iemand het op viel)
Het is vandaag 36*c graden en iedereen ligt op het strand ik? Durf dit jaar niet, maar hoop volgt jaar naar t strand te gaan zonder de stress, het overgeven als ik in de spiegel kijk etc.
Thx voor de links, en ik hoop dat je snel je zelf kan accepteren
Hoi Gwen. Bedankt voor je uitgebreide reactie en fijn te horen dat je iemand gevonden hebt waarmee je aan je BDD kunt gaan werken. Bij mij is dat helaas niet gelukt, maar op eigen houtje heb ik ook al wat vorderingen geboekt. Dat van naar het strand gaan herken ik, vorig jaar verbood ik mezelf om naar het strand te gaan omdat ik vond dat ik daar een te lelijk figuur voor had. Dit jaar ben ik voor het eerst sinds 2 jaar weer gegaan en als je eenmaal ‘gesetteld’ ben en één keer het water bent in geweest, is de ergste onzekerheid al gevaren, zeker als je ziet dat er andere mensen zijn die ook bepaald geen perfect figuur hebben en die zich daar ook niet druk om maken. Succes met alles!
kan me alleen aansluiten bij wat hier boven geschreven staat
hoop dat het oplucht dat je er nu meer over weet
Heel duidelijk stuk, dapper dat je t wil delen! Ik hoop dat je een manier vindt om het leven makkelijker te maken voor jezelf 🙂