Regelmatig krijg ik de vraag: “Hoe doe je dat toch!” 5% zien en dan toch gewoon alles doen, hard fietsen, fotografie als hobby hebben, verkeer regelen. Überhaupt gewoon leven en wonen zonder een enkele vorm van aanpassing.

Tot voor kort had ik daar geen hapklaar antwoord op, ik wist het zelf namelijk ook niet. Ik hield het maar op een kwestie van een eeuwigdurende drang naar onafhankelijkheid en een flinke dosis doorzettingsvermogen, maar er is toch meer.

Pas kortgeleden kwam ik tot de ontdekking wat naar alle waarschijnlijkheid de echte reden is dat ik, ondanks dat ik geen baan en rijbewijs heb, verder normaal functioneer. Het kwam eigenlijk doordat een kennis me op Facebook vroeg naar wat adviezen voor een winkelier die iets wilde doen voor een slechtziende klant. De eerste gedachte was “Tja, wat zou je daar nou eens voor kunnen doen”, de tweede was “Wacht eens even, ik ben óók slechtziend, voor mij heeft nog nooit iemand iets in zijn winkel aangepast!”

Dat zette me aan het denken en ik kwam tot de volgende conclusie. In geval van mijn beperking blijk ik me aan de wereld om me heen aan te passen en niet andersom. Cru gezegd houden mensen meestal geen rekening met mijn beperkte zicht. Hooguit roept iemand die het weet een keer dat er ergens een op- of afstapje is of vraagt iemand die me niet goed kent voorzichtig of ik misschien een hand wil (NEE!).

Maar aan de andere kant presteren mensen die me al jaren kennen het nog steeds regelmatig om iets op een meter afstand op hun telefoon aan mij te laten zien (en er dan vanuit gaan dat ik het kan lezen) en heb ik meer dan eens horen zeggen dat men gewoon vergeet dat ik slechtziend ben. Dat zie ik overigens als compliment, ik wil niet gezien worden als ‘gehandicapt’.

I blend in. Dat is de enige manier voor mij. Ik vind het egoïstisch om te denken “Jongens, ik ben slechtziend, dus je past je maar aan aan mij. Ik wil dat de hele wereld rekening met mij houdt, want ik heb een beperking dus ik heb daar recht op.” Als ik soms dingen oppik van mensen die beter zien dan ik maar toch veel meer in die beperking leven, ben ik oprecht verbaasd.

Ik ben ook opgevoed met het idee dat ik dingen gewoon zelf moet proberen en doen en dat ik niet beschermd hoef te worden voor de ‘boze wereld’ of voor mezelf. Natuurlijk ram ik wel eens met m’n kop tegen een glazen deur die ik niet gezien had of struikel ik over een losliggende stoeptegel, maar doen we dat niet allemaal soms? Ik heb lulligere ongelukjes gezien van mensen met perfect werkende ogen.

Ondanks dat ik qua karakter juist geen ‘blender’ ben, maar eerder een attitude heb van “Schijt aan alles”, ben ik op het gebied van mijn beperking anders. Je moet een manier zien te vinden om ergens mee te leren leven, zodanig dat het voor jou het meest comfortabel is. Of dat nou is met één been, een ernstige ziekte, het verlies van een dierbare of slechte ogen.

Overal kun je mee leren leven. Ondanks dat ik het nooit bewust zo heb gestuurd, je hebt immers geen invloed op hoe mensen met je omgaan, heb ik wel gemerkt dat ik dit prettig vind. Ik kan er juist enorm narrig van worden als mensen overdreven beschermend doen en bij elk paaltje of hobbeltje vragen of ik het wel zie. Meestal grom ik dan iets als “Als ik iets niet zie, dan laat ik het je weten”, wat uiteraard nooit is.

Hoe onlogisch het misschien ook klinkt, juist het grotendeels uitblijven van “rekening houden met”, maakt leven met een beperking voor mij veel prettiger en leefbaarder. Ik ben van mening dat als een beperking continue onder de aandacht wordt gebracht en wordt gepamperd, dat je zelf ook steeds meer gaat geloven dat je die bescherming en hulp echt nodig hebt en je zelfs niet zonder kunt. Ik ben niet alwetend op dit gebied en dit is slechts mijn theorie, maar wel één die in de praktijk voor mij blijkt te werken en wellicht ook voor anderen.

Mijn advies voor mensen die iemand met een beperking in hun omgeving hebben: Iemand vraagt zelf hulp als het nodig is, wees niet te overdreven bezorgd of behulpzaam, dat wordt niet altijd gewaardeerd. Beter is om te bespreken wat iemand wel en niet kan, om misverstanden te voorkomen. Een tip voor anderen met een beperking: Verleg je grenzen! Niet iedereen vindt dat leuk en/of makkelijk, maar het is goed voor je. Ontdek nieuwe dingen, vind uit wat je nog meer allemaal kunt. Het zal je veel voldoening brengen en versteld van jezelf doen staan!