Toeval of geen toeval. Tekenen van hogerhand of ‘het moet zo zijn’. Termen die veel gebruikt worden, maar bestaat het eigenlijk? Is er niet een veel simpelere (en veel minder hoogdravende) verklaring voor het feit dat dingen toeval zijn of, net wat je wilt, géén toeval? Ik raakte geïnspireerd door een albumcover en een serie gebeurtenissen om dit artikel te schrijven.

Het is half acht, je zit slecht in je vel, je kop maakt overuren, dus je besluit een bewezen techniek toe te passen om de ongezonde stress je lichaam uit te jagen: Je stapt op de fiets om je kop leeg te rijden.

Vervolgens word je op het fietspad naast de snelweg op harthoogte geraakt door een stuk steen wat van een passerende vrachtwagen suist en nog geen tien minuten later, steekt een zwarte kater voor je neus de straat over, waar je ook nog eens bijna door valt. Eenmaal thuis trek je je terug met muziek en het eerste wat je ziet, is dit.

The Postal service, één of andere band waar ik nooit van gehoord heb, maar die foto! Postal service staat voor mij gelijk aan iets anders, iemand anders. Give up is precies wat ik eigenlijk niet wil horen, maar welke richting het misschien wel op zal gaan. Even in het kort: De kwestie R loopt niet zo lekker: Hij lijkt afstand te nemen en dat doet me meer pijn dan ik zou willen.

Een situatie waar ik veel mee bezig ben, slecht van slaap zelfs. Ik wil geen voorbarige conclusies trekken, maar ook geen loze hoop koesteren. Tussen schip en wal, balanceren op een flinterdun koord.

De kwetsbaarheid die ik tegen wil en dank aan de dag had gelegd, keert zich tegen me. Been there before, maar het went nooit, echt nooit. Als ik niet daarover pieker, denk ik na over oorzaak en gevolg van emoties. Omdat ‘t interessant is en om kennis toe te kunnen passen.

Daardoor kwam ik bij het thema toeval uit. Ik geloof er niet in en denk dat ‘t veel simpeler is: De hersenen van de mens werken in veel opzichten heel primair, net als bij dieren. Actie is reactie,

Het brein bestaat uit een netwerk van verbindingen en onze gedachten werken in zekere zin net zo. Door het koppelen van emoties aan gebeurtenissen of voorwerpen. De complexiteit van die gevoelens of gedachten creëren we zelf, de basis is simpeler. Zo zie ik het. Mensen die geloven dat emoties uit je hart komen, mogen wat mij betreft een extra lesje biologie volgen.

Als je ergens veel aan denkt, is het logisch dat onderwerpen of gebeurtenissen die in diezelfde lijn liggen, eerder je aandacht trekken. Reclamemakers zijn daar al jaren achter. Waarom worden rond etenstijd de meeste food-commercials uitgezonden en waarom zou Google je anders wekenlang achtervolgen met advertenties van die jas die je op een webshop bekeken hebt en die je eigenlijk wel heel graag wilt hebben? Precies om hetzelfde principe.

Als je verdrietig bent, luister je eerder naar verdrietige liedjes en heb je daar houvast aan of herken je jezelf in songteksten die je niet eens hoort als je vrolijk bent. Als je trek hebt en je ziet een logo van McDonald’s is dat verdomd lastig te weerstaan en als je verliefd bent op iemand, zie en hoor je zijn of haar naam opeens overal en dat noem je dan toeval. Herkenbaar?

Toeval bestaat dus niet, of wel? Deze site geeft er een uitleg over, dat toeval wetenschappelijk bewezen inderdaad niet bestaat, maar dat er wel andere theorieën over zijn, met name over series ‘toevallige’ gebeurtenissen.

Buiten kijf gesteld dat ik dit soort verhaaltjes altijd interessant vind en me sowieso graag verdiep in de neurowetenschap, wil ik je niet vervelen met al te technische verhalen, maar enkel mijn persoonlijke mening over dit onderwerp met je delen.

Natuurlijk is er niks mis mee om te geloven in toeval of een teken van hogerhand als je dat prettig vindt of er baat bij hebt. Zoals ik schreef, geeft ‘t mensen vaak houvast en je kunt uit zo’n voorval soms zelfs inspiratie opdoen of je gedachten een andere kant op sturen. Voor mij werkt het helaas niet, dat is dezelfde reden waarom ik niets heb met godsdienst. Ik ben een aanhanger van de wetenschap: No proof, no glory. Kort door de bocht? Dit is nu eenmaal wie ik ben!

Hoe denk jij over toeval?