Ik woon al elf jaar in de gemeente Gorinchem en heb het er uitstekend naar m’n zin en zie mezelf hier de komende jaren ook nog wel zitten. Ook wat betreft mijn visuele beperking kan ik me doorgaans prima redden.

Toch zijn er, zelfs voor mij als doorgewinterde VIP, soms momentjes dat ik me écht afvraag of ik soms de enige slechtziende in deze gemeente ben en voel ik me een klein beetje alleen op de wereld.

De binnenstad van Gorinchem is een oude vestingstad, niet berekend op veel verkeer (eenieder die ooit door de smalle en veelal door eenrichtingsverkeer gedomineerde straten heeft geknord zal dat beamen) en het ‘interieur’ van een historische vestingstad moet aan andere voorwaarden voldoen dan de gemiddelde stad.

Je kunt niet elk type baksteen in de straten leggen, historische gebouwen kunnen niet zomaar afgebroken worden, zelfs over het ontwerp van straatverlichting wordt nagedacht en er wordt veel gedaan om het historische karakter te behouden. Begrijpelijk!

Peterbrug in de mist

Toch gaan er bij mij vraagtekens rijzen als er bijvoorbeeld nieuwe lantaarnpalen worden geplaatst midden op een stoep. Op verschillende plekken zelfs en bij voorkeur op stoepjes die eigenlijk toch al aan de smalle kant zijn. Is dat handig voor iemand die slechtziend of blind is?

Nee. Het gros van de stoepen is ook slecht onderhouden en op een paadje bij het station na, is er in de hele binnenstad geen ribbeltegel te vinden. Zelf maak ik daar overigens geen gebruik van, maar als je zelf slechtziend bent, sta je eerder stil bij hoe anderen met een soortgelijke beperking iets ervaren. Het feit dat ik me als slechtziende doorgaans prima kan redden is namelijk eerder uitzondering dan regel!

De vraag die ik mezelf dan ook al jarenlang stel is: Ben ik soms de enige slechtziende hier? Wordt er dan op deze vorm van beperking totaal niet geanticipeerd? Ergens vind ik dat best slecht, ook veel senioren krijgen van lieverlee slechte ogen en het is niet voor het eerst dat ik aangeklampt word door een slechtziend opaatje of omaatje dat niet durft over te steken of begeleiding nodig heeft. Ironie ten top als je het mij vraagt, als de ene slechtziende de andere om hulp vraagt.

Ik ben drie jaar lid geweest van een klankbordgroep voor de binnenstad, in de hoop veel te leren, maar ook om feedback te geven vanuit mijn standpunt als visueel beperkt persoon. Ondanks dat ik meerdere keren suggesties en mijn visie heb aangedragen, is het zeg maar nooit echt geland.

Of dat te wijten is aan het feit dat de gemeente het doorgaans druk genoeg heeft met belangrijker zaken of het thema visueel beperkten totaal niet interessant vindt, omdat het in de meeste gevallen om een kleine groep gaat, weet ik niet.

Haarstraat Gorinchem

Toegankelijkheid is tegenwoordig een hot item en waar gemeenten graag met hun tijd meegaan (nieuwe site, social media, digitale balie), vind ik het nogal betreurenswaardig dat verbeterde toegankelijkheid vaak niet eens een optie is.

Als je ziet aan wat voor eisen een gemiddelde site moet voldoen als het gaat om toegankelijkheid, hoe zit dat dan met gemeenten die geen enkele moeite doen om de groep visueel beperkten tegemoet te komen? Noem me kritisch, maar ik vind dat je je dan niet kunt verschuilen achter het standpunt “Ja, maar de stad heeft een historisch karakter en daar past zoiets niet in.”

Eigenlijk zou het me wat lijken om een onderzoek op poten te zetten om te zien hoeveel mensen met visuele beperking er nu eigenlijk rondlopen in deze gemeente, misschien zouden we samen iets kunnen bereiken om de stad ook voor deze groep en bijvoorbeeld voor slechtziende of blinde toeristen leefbaarder te maken.

Ik heb absoluut geen klachten over de gemeente en deze tekst is ook niet als ongezouten kritiek bedoeld, maar eerder als voorbeeld. Ik ben alleen wel van mening dat toegankelijkheid als functie vaak erg onderschat wordt.

Een stad of gemeente die meer toegankelijk is voor mensen met een beperking, is minstens zo waardevol als een stad die alleen figuurlijk gezien ‘toegankelijk’ is, in de vorm van bijvoorbeeld gezellige terrasjes, bloembakken en schone straten.

Hoe gaat jouw gemeente om met het thema toegankelijkheid?