Ik fotografeer veel en ben ook vaak bezig met productfotografie. Nu ben ik geen professioneel fotograaf en ik zal een ander nooit de les lezen over hoe je wel of niet productfoto’s maakt, maar het leek me wel leuk om tien tips te delen die voortkomen uit mijn ervaring en mijn voorkeuren. Dingen die ik prettig en goed vind werken plus wat meer algemene handigheidjes.
1. De juiste achtergrond.
De klassieke productfoto, in het Engels ook aangeduid als stockshot, heeft een egaal witte achtergrond. Zo wordt de aandacht volledig naar het object getrokken en zijn er geen storende factoren. Door de jaren heen zijn er diverse variaties op gekomen.
Sommigen pakken het wat creatiever aan en kiezen bijvoorbeeld voor een doek met print of een natuurlijke omgeving zoals gras of hout, zoals bijvoorbeeld bij deze foto’s. Stelregel is dat je product de blikvanger moet zijn en je storende elementen moet zien te voorkomen.
2. Het juiste licht
Voor de meeste mensen die regelmatig met fotografie bezig zijn, niet meer dan logisch, maar toch wel belangrijk om te vermelden. Op een donkere dag zal het lastig worden om een mooie heldere productfoto’s te maken. Uiteraard kun je je instellingen zo aanpassen dat er meer licht in je lens valt.
Maar een torenhoge ISO levert doorgaans niet echt strakke foto’s op en licht wat er niet is, kun je ook niet maken, tenzij je een mooi setje studiolampen hebt natuurlijk. Kunstlicht in de vorm van een schemerlamp of andere ‘huiselijke’ verlichting, doet het doorgaans niet echt heel goed.
3. Gebruik een softbox
Geen vereiste, maar wel erg handig, bijvoorbeeld tijdens de bovengenoemde donkere dagen. Een softbox is een in veel gevallen opvouwbaar vierkante box van zo’n 40 x 40 x 40 cm Er zijn ook andere varianten, rond of op een standaard en ook in verschillende prijsklassen.
Ik heb zelf jaren geleden zo’n softbox, ook ministudio genoemd, gekocht bij Xenos voor zo’n € 30. Zitten twee felle lampjes bij en een tafelstatiefje. Uiteraard is dit alleen geschikt voor kleine voorwerpen, ik fotografeer er zelf graag sieraden in, make-up is er ook goed in te fotograferen.
4. Scherp blijven
Er is genoeg software op de markt om flink aan je foto’s te sleutelen en ook op je smartphone is er keus te over aan fotobewerking apps. Maar een onscherpe foto, zie die maar eens scherp te krijgen!
Een beetje onscherpte kun je nog wel corrigeren, maar een foto die gewoon niet goed scherp gesteld is, daar kun je niets mee. Natuurlijk kun je vaak leuke (abstracte) effecten bereiken met onscherpe foto’s, maar bij productfotografie is een scherp beeld erg belangrijk!
5. Klein diafragma
Een tip voor de wat gevorderde fotografen. Met de diafragma-instelling kun je bereiken dat een groter of juist een kleiner gebied van je foto scherp is. Een groot diafragma (wat juist een klein diafragmagetal is) is mooi om details te benadrukken.
Bij productfotografie wil je graag dat het hele object overal goed scherp is, dus ga je voor een kleiner diafragma. Zelf gebruik ik, afhankelijk van het voorwerp, een diafragma tussen de 6 en de 8. Bij kleine voorwerpen met veel details kies ik vaak een nog kleiner diafragma.
6. Neem de tijd
We maken ons er allemaal wel eens schuldig aan: Even snel een foto maken van dat ene mooie voorwerp of gebouw en niet echt de tijd nemen om er een goede foto van te maken. Dat gaat vaak ten koste van de compositie en als je pech hebt, wordt het ook nog eens een bewogen foto. Ook de juiste instellingen van witbalans, diafragma en sluitertijd zijn dingen die je wel even na wilt lopen, dus gewoon de tijd ervoor nemen is echt aan te raden!
7. De 50 mm lens
Ook geen vereiste, maar als je veel productfotografie doet en met name vaak kleine voorwerpen fotografeert, is een 50 mm lens en misschien zelfs nog eerder een 50 mm macrolens wel erg handig. Ik heb zelf een normale 50 mm lens en een 50 mm macrolens en gebruik ze beide regelmatig voor productfoto’s.
Waar je bij de aanschaf van een objectief op moet letten is de scherpstelafstand. Dit is dus letterlijk de afstand vanaf je objectief tot het voorwerp. Bij het fotograferen van een klein voorwerp wil je niet een meter verder hoeven staan om je shot te kunnen maken. Een scherpstelafstand tussen de 20 en 30 cm is het maximale voor dit doel.
8. Gebruik een statief
Ja, ik weet het, je wordt doodgegooid met dit zinnetje, maar toch zet ik deze tip ook in dit lijstje, omdat ie nu eenmaal belangrijk is. Geen foto wordt zo scherp als één die gemaakt is vanaf een statief. Ikzelf heb altijd nogal een hekel gehad aan een statief, maar ben het sinds de aanschaf van mijn Canon 700D spiegelreflex toch veel vaker gaan gebruiken.
Ook bij productfotografie komt ie goed van pas, juist omdat ik voor een klein diafragma ga, vaak gecombineerd met een wat langere sluitertijd, waardoor een uit de hand gemaakte foto eerder onscherp wordt. Voordeel van een statief is ook dat je niet steeds je camera weer neer hoeft te leggen en opnieuw vast hoeft te pakken als je meerdere producten aan het fotograferen bent.
9. Gebruik een afstandsbediening
Deze tip is vooral bedoeld voor spiegelreflex-eigenaren. Voor de meeste camera’s kun je een afstandsbediening kopen. Ik heb zelf een draadloze en één met een snoertje. Bij de specificaties van je camera kun je vaak wel ontdekken welke afstandsbediening geschikt is voor jouw camera.
Ik heb beide afstandsbedieningen via eBay, waarvan de ene een originele Canon is, maar voor minder geld. Waarom een afstandsbediening? Omdat zelfs het indrukken van de ontspanknop een subtiele beweging kan veroorzaken en je foto daardoor net wat minder scherp kan zijn, bij sommige instellingen waarbij de sluiter langer open staat, is een afstandsbediening onmisbaar!
10. Nabewerking
Er is een eindeloze discussie tussen fotografen over het punt wel of niet bewerken en de meningen zijn erg verdeeld. Ik ben wel een voorstander van bewerken, omdat je je foto daarin kunt finetunen. Fotobewerking is voor mij heel anders dan fotoshoppen.
In de nabewerking van mijn productfoto’s zorg ik ervoor dat de achtergrond van de foto’s nog iets lichter wordt en verscherp ik ze nog iets. Adobe Lightroom is al jaren mijn trouwe metgezel op het gebied van fotobewerking.
Nuttige tips!
Duidelijk en je hebt groot gelijk in alle punten!
Ik ben zo’n lastige fotograaf die enkel emotie en beweging vastlegt..
Ik moet inderdaad ook nog een softbox aanschaffen, maar ben nog geen goedkope tegen gekomen! Handige tips waar ik zeker wat mee kan
ik wil ook zo graag een nieuwe lens die bokeh kan doen en ook meer focus in een foto vast legt! liefs x