Als je hoort met hoeveel enthousiasme ik nu over koffie kan praten of een goeie cappuccino weet te waarderen, zou je misschien niet geloven dat ik pas sinds 2003 koffie lust. Vijftien jaar dus, van de inmiddels drieënveertig jaren die ik zelf tel.

Waar de meesten als tiener of jongvolwassene aan het zwarte goud beginnen, was dat bij mij wel anders. Koffie? Ik vond het maar smerig, al kon ik me wel herinneren de geur van filterkoffie lekker te vinden.

En dan opeens was daar dan toch ‘t moment dat ik ervoor ging. Aanvankelijk met zoveel mogelijk melk en minstens 2 klontjes suiker. Meer om gewoon maar mee te doen en niet lastig te zijn, dan omdat ik ‘t lekker vond. Toch sleet de koffiegewoonte van lieverlee m’n leven in. De suiker verdween uiteindelijk uit beeld en als het moet, drink ik ‘m nu zelfs zwart.

Desondanks ben ik nooit een gewoontedrinker geworden. Ik ben in de ochtenduren ook prima aanspreekbaar zonder koffie, heb caffeine niet nodig om wakker te blijven en drink het alleen als ik er zin in heb. Dat is soms 5 keer per dag en soms één keer per week. Als ik stress heb, drink ik ‘m zwart, als ik verdrietig ben moet er een siroopje in. Ik noem mezelf ook graag een fijnproever.

Mooie latte-art!

Koffie met latte-art

Ergens in het najaar van 2015 begon mijn interesse voor koffie een andere vorm aan te nemen. Ik weet niet precies wat dat in gang heeft gezet, maar ik ben iemand die altijd op zoek is naar manieren om zichzelf verder te ontwikkelen, meer te leren. En omdat ik iets wilde maken met meer smaak en kwaliteit, dan de doorsnee Senseo-koffie die ik tot dan toe in mijn keelgat goot.

Ik tikte een kleine percolator op de kop en breidde mijn assortiment al snel uit met een grotere variant, 3 verschillende soorten melkopschuimers, andere koffiekoppen, siroopjes van Monin, RVS kannetjes, een digitale kookthermometer en gemalen koffie van de beste kwaliteit. In januari kwam daar een elektrische koffiemolen bij. Ik werd kind aan huis bij Gusto, ontwikkelde mijn ‘geheime’ specerijen-mix en bedacht koffierecepten. Alleen een barista-cursus ontbrak nog!

Zaterdag was het dan toch zover. Ik had voor m’n verjaardag geld gekregen voor de zo gewenste workshop en deze geboekt bij Doppio Espresso in Utrecht. Een knus koffiezaakje in de binnenstad, waar je overdag terecht kunt voor koffie of een hapje, maar waar ook workshops worden gegeven. Doppio is overigens niet de eerste de beste naam als het aankomt op koffie, ze zijn bijvoorbeeld genomineerd geweest als beste koffieketen en winnaar van de AD Koffietest.

De workshop begon om 19:00 uur en duurde zo’n 3 uur. Tijdens het eerste uur werd met behulp van een bordspel, het hele traject van koffieboon tot aan gemalen koffie uitgelegd. Verschillende herkomst en smaken van het uiteindelijke product, opbouw van de koffiebes (met daarin dus de koffiebonen), verschillende soorten brand- en maalprocessen en veel meer.

Grappig was dat ik, voordat ik aan de workshop begon, even bang was dat ik veel zou horen wat ik al wist, omdat ik me de afgelopen jaren al verdiepte in het fenomeen koffie en soms hele avonden spendeerde aan kijken naar YouTube filmpjes. Maar er ging een wereld voor me open!

Koffie proeven

Het tweede uur leek een beetje op een wijnproeverij, maar dan met koffie. :-) Er werden diverse zet-methodes van slow-coffees gedemonstreerd en vervolgens kregen we die allemaal in een glas om te proeven. Gewoon zwart dus, anders kun je de smaak niet goed beoordelen. Heel bijzonder was dat elke zetmethode een ander product opleverde. Dezelfde koffie met evenveel water, kan een andere smaak hebben als ie met een ander systeem is gezet. Bizar eigenlijk wel!

Tijdens het laatste uur van de workshop, leerden we de ins en outs van het paradepaardje van de zaak, namelijk de blinkende espressomachine. That’s where the magic happens! En wel even iets anders dan de gemiddelde koffie-automaat.

Bij een machine als dit, komt er alsnog redelijk wat handwerk bij kijken. De filterdrager loskoppelen en schoonmaken, onder de koffiemolen houden, gemalen koffie tempen en vervolgens de drager terugplaatsen. Vervolgens kies je de gewenste ‘koffieknop’, plaatst de kopjes en dan kun je je bezig gaan houden met de melk.

Voor een kopje espresso van 55 ml, wordt bijvoorbeeld 18 gr koffie gebruikt met een doorlooptijd van 24 seconden. Als je teveel of te weinig water gebruikt, te weinig koffie of een te korte of lange doorlooptijd, krijg je te maken met termen als over-extractie of onder-extractie. Er komt dus echt wel wat meer bij kijken dan alleen een knopje indrukken om een goed kopje koffie te zetten!

Mijn eigen latte-art

Indrukwekkende machine

Uiteindelijk mochten alle cursisten één voor een plaatsnemen achter de machine en zelf een paar cappuccino’s maken. Superleuk! De bedoeling was ook om een hartje te schenken (latte-art), wat bij mij mis ging omdat ik doodleuk de koffie over m’n handen goot. Dat is wel een dingetje van slechtziend zijn.

Ik zie niet of ik iets scheef houd. Lullig dat zoiets precies gebeurt als iedereen op je vingers kijkt. Nadat iedereen naar huis was en ik op de taxi zat te wachten, vroeg degene die de workshop had gegeven of ik nog een poging wilde doen en toen lukte het hartje in één keer!

Ik was uiteindelijk rond kwart over 11 weer thuis en heb die nacht zelfs van koffie gedroomd! Echt enorm veel geleerd en ook informatie waar ik zeker in de toekomst wat mee kan. Zo vind ik het ideaal dat ik vanaf nu aan de hand van de herkomst van de bonen ongeveer kan beoordelen hoe de uiteindelijke smaak zal zijn en weet ik nu ook waarom het maken van het perfecte melkschuim voor latte-art steeds maar niet lukte en kan ik daar lekker mee aan de slag!

Barista diploma