Vandaag een week geleden, op het tijdstip van publicatie van deze post, overleed mijn vader. Zaterdag werd hij naar zijn laatste rustplaats gebracht. Een dag die voor mij veel zwarter werd dan ik had verwacht en waar ik ook niet over wil praten.

De laatste twee weken waren sowieso een emotionele rollercoaster. Achteraf voelt het haast, alsof ik een wereldreis heb gemaakt in mijn hoofd. Zoveel uiteenlopende emoties, gevoelens en gebeurtenissen. Dingen van vóór die tijd, lijken wel uit een ander tijdperk.

En nu is het dan ‘achter de rug’. Hoe nu verder? Ik heb veel gepraat de afgelopen tijd. Ik ben een binnenvetter, maar door m’n burn-out vorig jaar, heb ik geleerd om te uiten, omdat het gewoon nodig is. Eerst moest ik mezelf haast dwingen, later ging het steeds gemakkelijker. Praten zuivert. Ik zeg weleens: “Alles wat ik uitspreek of opschrijf, zit tenminste niet meer in m’n kop!”

En als ik iets geleerd heb de afgelopen weken, is dat rouw nét zo persoonlijk is als bijvoorbeeld je favoriete parfum, een hobby of het type man of vrouw waar je op valt. Rouw is niet universeel, er zijn geen ‘regels’, ook al denken veel mensen vaak wel aan een bepaald stramien bij dit woord. Diepe droefenis, huilen bij een begrafenis, je verdriet laten zien, door een diep dal gaan.

Maar zoals ieder mens uniek is en unieke eigenschappen heeft, is rouw dat ook. Dat is wat ik heb ervaren. En ook dat ik me niet hoef te verantwoorden of zelfs schuldig te voelen, voor het feit dat ik niet huil, dat ik op de dag van overlijden van m’n vader een grote biefstuk eet en zijn leven vier, in plaats van jankend op de bank te hangen. Dat is niet hard of gevoelloos, dat is slechts ánders. En bovenal mijn keuze. Mijn leven. Mijn manier van verwerken.

Ik schreef de dag na zijn overlijden ook een blogpost over m’n vader. Een tekst waar ik veel mooie en hartverwarmende reacties op mocht ontvangen, een tekst die sommigen zelfs kippenvel heeft bezorgd. Slechts een enkeling was er niet over te spreken en vond dat ik negatief was over mijn vader. Zelf zou ik het niet negatief noemen, maar eerlijk.

Rode roos

In één van de vele reacties op steunbetuigingen op Facebook en op mijn blog zelf, schreef ik dat het niet realistisch is om een nagenoeg perfect beeld van iemand op te willen houden, of zelfs de waarheid niet te willen erkennen. Over doden niets dan goeds, maar hoe eerlijk is dat eigenlijk?

Ik ben van mening dat de balans tussen goede en minder goede eigenschappen iemand juist tot een uniek individu maken. Niemand is perfect en ik denk dat je vasthoudt aan een waanbeeld, als je iemand wel zo wilt zien. Voor óf na de dood.

Ik sluit mijn ogen niet voor iemands minder goede daden of eigenschappen, maar vind wel dat die balans ‘in balans’ moet blijven. Met andere woorden: Niet je gevoel te veel laten overhellen naar één van beide zijden.

Mijn vader was een man met vele gezichten. Gezellig, goedlachs, vol verhalen en anekdotes. Altijd in voor een praatje. Maar ook gesloten, soms keihard, een zakenman pur sang en iemand die niet gemakkelijk zijn ware gezicht toonde.

Zeker niet aan Jan en alleman. De relatie die je tot iemand hebt, maakt ook ’t verschil in hoe je met het verlies van die persoon omgaat. Is het je vader, je broer, een goede vriend of een verre kennis? De buurman of die man die je weleens zag in de supermarkt? Je geliefde, een zakenpartner of zelfs je vijand?

Ieders perspectief is anders en dus ook de manier waarop wij als mensen met dingen, gevoelens en situaties omgaan. Liefde, blijdschap, wanhoop, woede en ook rouw. Een citaat wat daar mooi op aansluit, is deze: “Het leven is een reflectie van wat we onszelf toestaan te zien.”

In mijn geval is rouw dus misschien niet zoals veel mensen verwachten. Ik ben nuchter en ook iemand die puur naar gevoel handelt. Voel ik niet de behoefte om te huilen? Dan doe ik dat dus ook niet. ‘ Op commando’ kan ik het al helemaal niet. Daarom ben ik dus ook iemand die nooit zou kunnen liegen. Geloof me, je prikt er direct doorheen.

Maar dat betekent niet dat ik geen gevoel of diepgang heb. Ik heb veel nagedacht en doe dat nog steeds. Berusting, acceptatie en vooral ook vergeving, zijn punten die hierin voor mij belangrijk zijn.

Eergisteren kwam ik bij het zoeken naar mooie quotes, zelfs een Bijbeltekst tegen over dit thema welke me erg aansprak. Ik ben, zoals ik al eerder liet weten, geenszins gelovig, maar sta evengoed wel open voor bepaalde theorieën uit een religie, die aansluiten op mijn gevoel.

Als we anderen vergeven, laten we wrok varen en hoeven we geen compensatie meer voor de pijn of het verlies dat we hebben geleden.

De Bijbel leert dat onzelfzuchtige liefde de basis is voor ware vergeving, want liefde ‘rekent het kwade niet aan’.

De slotconclusie is, dat ik van mening ben dat we als mens veel te vaak stilstaan bij twijfels of de gevoelens die we hebben, de manier waarop we ons uiten ‘goed of fout’ is. We laten ons te vaak leiden door wat een ander of ‘de massa’ vindt, waarvan anderen denken dat ‘het zo hoort’. Een (voor)oordeel is vaak makkelijk geveld en is vaak pijnlijk en kwetsend. Daar weet ik alles van.

Desondanks blijf ik mijn gevoel volgen, doe ik dingen op mijn eigen manier en blijf ik ‘bij mezelf’. Zo ook het verwerken van het overlijden van mijn vader en alle emoties, soms ook minder leuke, die daarbij komen kijken. Het hoort erbij, laat het gaan. Accepteer wat is, laat los wat is geweest.

Hoe ga jij om met rouw?