Ik ben iemand die vaak in songtitels en songteksten denkt. Voor elke situatie is er wel een liedje. Toen ik dacht aan het schrijven van een artikel over Bevrijdingsdag, sprong ‘Vrij zijn‘ van het gelijknamige liedje van Borsato dan ook gelijk in m’n hoofd.
Nu moet ik zeggen dat ik doorgaans meer Engels georiënteerd ben als het om muziek gaat en dus ook de virtuele jukebox in mijn kop die zorgt dat ik met de meest random liedjes in m’n hoofd wakker word en altijd wel een songtekst paraat heb, maar uitzonderingen moeten ook bestaan!
Vrij zijn. Wat een lading hebben die woordjes eigenlijk, vooral nu. Vandaag vieren we dat Nederland 75 jaar geleden bevrijd is en ondanks dat de oorlog dus al driekwart eeuw geleden is en volgens sommigen nu wel in de categorie ‘oud nieuws’ valt, is vrijheid meer actueel en dan ooit. Want vrijheid is niet alleen een kwestie van leven in tijden van oorlog, je land bezet zien door indringers. Het is een veel groter goed.
Bij vrijheid denken mensen momenteel het eerst aan je huis uit mogen voor een dagje Efteling, een etentje of omdat je zin hebt om erop uit te gaan. Dingen buitenshuis doen die niet per se nodig zijn, maar wel leuk, recreatief.
Vrijheid is ook de vrijheid van meningsuiting. Gevoel en mening mogen uiten, zonder daarvoor gestraft te worden in wat voor vorm dan ook. Al wordt dit nogal eens verward met je mond gewoon maar een duw geven ‘omdat het kan’.
En dan de vrijheid om jezelf te mogen zijn. Je uiterlijk, kledingstijl of denkwijze niet te hoeven veranderen, omdat je ‘te anders’ zou zijn en men het recht in handen neemt om jou te bespotten en uit te schelden. Omdat zij vinden dat jij niet goed genoeg bent en minder rechten hebt. Ook dát is een vorm van vrijheid die helaas meer dan eens wordt onderschat.
Het is mooi dat we inmiddels al 75 jaar vieren dat we vrij zijn. Dat we ons een vrij volkje mogen noemen. Vrijgevochten en vrijdenkend. Maar die vrijheid betekent niet automatisch en vrijbrief om alles te doen en laten. Vrijuit te oordelen en veroordelen, anderen bepaalde rechten te ontnemen, omdat de ene groep of zelfs die ene mens vindt dat een ander niet goed genoeg is of te veel afwijkt van de norm.
Een mooi voorbeeld is wat enkele dagen geleden gebeurde. Op Twitter werd ik vanuit het niets aangevallen door een groepje typische fuck corona types. Mogelijk omdat ik had geschreven een stel tegen te zijn gekomen die geen afstand hield, maar de huidige maatregelen grappend vergeleek met een concentratiekamp. Dat ik zoiets echt niet vond kunnen. Geen reactie aan iemand, geen inmenging in discussies. Gewoon een constatering en mijn gevoel daarover.
Ik ontving onder andere van dit account een tweet die het volgende schreef: “Je ben helaas niet alleen lichamelijk slechtziend, je hebt verder ook totaal geen inzicht op wat er gaande is.”
“Hopelijk kun je onderstaand filmpje wel zien.” Waar hij op doelde met dat gebrek aan inzicht was niet duidelijk, want ik meng me niet in discussies. Maar het was wel een schrijnend voorbeeld van hoe mensen momenteel met elkaar omgaan: Ik moet mijn zin krijgen en als jij het niet met me eens bent, kun je klappen krijgen!
Mensen met rare kronkels en griezelige gedachten bestaan nog steeds. Denk aan terroristen die, net als Hitler, het liefst bepaalde bevolkingsgroepen willen uitroeien of mensen die zich agressief opstellen tegenover moslims.
Denk aan kinderen die gepest worden, omdat ze flaporen hebben of een bril. En denk aan vrouwen die regelmatig als minderwaardig worden behandeld, omdat ze door velen nog altijd als ‘het zwakke geslacht’ worden gezien.
Dat is ook beroving van vrijheid en helaas heb ik zelf ook het nodige meegemaakt op dat gebied. Het lijkt zo subtiel, maar de gevolgen zijn vaak vergaand. Niet enkel je huis niet uit kunnen of leven in een dictatuur zoals in de Tweede Wereldoorlog gebeurde, is geen vrijheid hebben. En daarom is dit thema en deze dag, nog altijd nét zo actueel als het eerste nieuws van vandaag.
Als ik denk aan vrijheid, denk ik aan het einde van die afschuwelijke oorlog die ik gelukkig nooit mee heb hoeven maken en hoe dankbaar ik daarvoor ben. Maar ik denk ook aan vrijheid in zijn moderne jasje, zoals ik hierboven schreef.
Ik denk, hoop dat deze coronatijd ons meer dan ooit doet beseffen dat niet alles vanzelfsprekend is. Dat vrijheid nog altijd een grotere waarde heeft dan een simpel woordje van acht letters. Dat het niet alleen van vroeger is, maar ook van nu.
De illustratie tekende ik overigens ook speciaal voor dit artikel en voor deze dag.
Wat is jouw gevoel bij Bevrijdingsdag?
