Door de jaren heen heb ik regelmatig geschreven over mijn slechte zelfbeeld en over BDD. Het hoe, wat en waarom, hoe ik naar mezelf kijk en me over mijn uiterlijk voel. Ik doe dat overigens niet omdat ik mezelf ‘zielig’ vind of om aandacht verlegen zit.
Ik doe dat deels omdat ik het belachelijk vind dat je alles wat minder leuk is maar in zou moeten slikken, de schone schijn ophouden. Dat rebelse deel van mij komt dan bovendrijven. Wat nu mooi weer. Ik doe wat ik wil en deel wat ik wil! Er zijn al genoeg mensen die zich beter voordoen dan ze zijn. Laat mij maar lekker mezelf zijn.
En ook doe ik het omdat ik een stukje bewustwording wil creëren. We leven in 2020 en toch is er nog altijd meer onbegrip dan begrip als het gaat om mentale problemen. Of dat nu gaat om het inmiddels bekende ziektebeelden als depressie of een burn-out, tot aan een zeer negatief zelfbeeld, anorexia of een angststoornis.
Dat onbegrip komt heus niet altijd voort uit desinteresse, maar vooral uit een gebrek aan kennis. Als je ergens weinig vanaf weet, heb je eerder een oordeel klaar. Dus ben ik de beroerdste niet en wil ik best wat uitleggen. In de hoop op wat meer begrip!
Quote
Zoals je aan de titel kunt afleiden, heeft het artikel van vandaag te maken met selfies. Gelijk ook iets waar mensen blijkbaar hun hoofd over breken. Want hoe bestaat het dat je beweert jezelf vreselijk lelijk te vinden en dat je toch zo nu en dan een selfie maakt en die ook op internet zet. Is dat slechte zelfbeeld van je soms gewoon fake en alleen een manier om aandacht te krijgen? Vind je jezelf stiekem helemaal niet lelijk?
De waarheid zit heel anders in elkaar. Ik ben iemand die vanaf jonge leeftijd al erg veel nadenkt en analyseert. Over vrijwel alles wat ik doe, is nagedacht. Soms even, soms erg lang. Maar ik benader vrijwel alles op een psychologische manier.
Of dat niet vermoeiend is? Soms, maar ik ben het nu eenmaal gewend en vind het ook prettig. Het heeft waarschijnlijk met mijn sterke hang naar controle te maken, maar ik zie er geen kwaad in.
Daadwerkelijk nadenken over wat je doet, zou ik iedereen aan kunnen raden. 
Ik stoor me eerder aan mensen die klakkeloos dingen doen of zeggen zonder eerst hun hersens te gebruiken. Daar komt meer dan eens ellende van.
Dat ik soms selfies post, heeft dus onderbouwde redenen. Ja, meervoud. Vandaag leg ik uit waarom ik als persoon met een slecht zelfbeeld, iemand die spiegels en winkelruiten mijdt, nooit op de foto gezet wil worden en zichzelf elke dag meerdere keren verafschuwt, toch met enige regelmaat een foto van mezelf maak en publiceer.
Exposure
Een bekende term in de psychologie is exposure. Dit is het Engelse woord voor de term ‘blootstelling’ en dat is precies wat het is. Het doel van een therapie die hierop gericht is, is dat je jezelf confronteert met hetgeen waar je angst om draait of waar je moeite mee hebt, om op die manier het nare gevoel of de angst die erbij komt, te neutraliseren en op termijn in sommige gevallen zelfs weg te nemen.
Nu zal mijn slechte zelfbeeld niet verdwijnen door het plaatsen van selfies, maar ik vind het belangrijk om mezelf uit te dagen om dingen te doen die ik moeilijk vind. Dat houdt dus ook in dat ik zo nu en dan een selfie plaats en ook zeker niet altijd alleen maar foto’s waar ik netjes ben opgemaakt en m’n haar in de plooi zit.
Nieuwe profielfoto
De écht lelijke foto’s verdwijnen overigens altijd direct en krijgt nooit iemand te zien. Ik gooi voor alle zekerheid vervolgens zelfs de prullenbak van m’n iPhone direct leeg, want je weet maar nooit. Maar er zijn gradaties. Iedereen zal wel foto’s van zichzelf hebben waar je jezelf net iets leuker of juist minder leuk op vindt staan.
Ik leef vrij geïsoleerd en als je dat gewend bent, ligt snel het gevaar op de loer om jezelf verder terug te trekken en niets meer van jezelf te laten zien. Emotioneel gezien heb ik overigens al heel wat jaren een enorme muur om me heen opgetrokken.
Maar op het moment dat ik ook nooit meer iets van mezelf laat zien terwijl ik ook geen vergelijkingsmateriaal heb, ga ik steeds meer geloven dat ik inderdaad een outcast ben en zo’n afwijkend uiterlijk heb als me vaak is aangepraat en ik ben gaan geloven. Dus plaats ik zo nu en dan een selfie. Om mezelf uit te dagen én om toch nog een beetje deel van de maatschappij uit te maken.
Steekproef
Reden nummer twee voor het plaatsen van selfies is een steekproef. Ruim 20 jaar van m’n leven heb ik stelselmatig te horen gekregen dat er toch echt wel het nodige aan mij mankeert. Niet alleen was ik gewoon ‘stom’ en een waardeloze nietsnut, maar vooral van mijn uiterlijk moest ik het niet hebben en dat heb ik geweten!
De meest grove en kwetsende opmerkingen heb ik gehoord en dat kwam heus niet alleen van vreemden. Ik heb ook een tijd gehad waarin ik iemand anders probeerde te zijn omdat de persoon Ester zodanig bespot, besmeurd en uitgekotst was dat ik haar niet meer wilde zijn. En omdat ik dacht dat mezelf anders voordoen, zou helpen om van de scheldpartijen af te komen. Helaas bleek dat een illusie…
Sinds een paar jaar word ik niet zo snel meer uitgescholden. Ik vind het nog steeds bizar dat de kwetsende woorden die ik soms zelfs dagelijks te horen kreeg, puur en alleen stopten omdat ik me op een dag voornam het niet langer te accepteren. Een mindset, niet meer en niet minder. Want mijn uiterlijk en gedrag, veranderden niet.
We leven in 2020 en toch is er nog altijd
meer onbegrip dan begrip als het gaat
om psychische problemen.
Toch is het altijd een zwakke plek gebleven en merk ik dat ik bij elke stap die ik buiten de deur zet en elke foto die ik op internet plaats, toch altijd een bepaalde spanning voel. Gaat het goed? Of valt er weer iemand over mijn uiterlijk?
Ik voel me ook nooit 100% op mijn gemak buiten de deur. Bang ben ik niet, nooit geweest. Maar al die harde woorden hebben te veel open wonden achtergelaten, littekens die nooit meer echt genezen.
Maar als ik zo nu en dan een selfie plaats en er gebeurt niets, geeft me dat een soort geruststelling. Oké, blijkbaar is mijn uiterlijk acceptabel. Naar complimenten verlang ik niet want die doen me niets, het uitblijven van nare reacties weegt veel zwaarder. Dus zie ik het plaatsen van selfies als een soort steekproef.
Documenteren
De derde en laatste reden is een stuk minder psychologisch onderbouwd, maar wel belangrijk. Ik fotografeer heel wat af in mijn leven. Mooie gebouwen, bloemen, weidse landschappen, mijn huisdieren, lekkere koffie of een smakelijke maaltijd. Ik leg enorm veel vast op jaarbasis en niet alleen om mooie plaatjes te schieten.
Documenteren is voor mij belangrijk. Ik kijk ook vaak naar oude foto’s om bepaalde herinneringen op te halen of te herleven. Met het maken van selfies doe ik dat ook, al zie je op vrijwel al mijn selfies alleen mijn hoofd en verder niets. Toch weet ik altijd direct in wat voor hoedanigheid ik een bepaalde foto heb gemaakt.
Ik ben overigens wel kritisch. Soms maak ik wel 50 foto’s voordat er één bij zit die ik acceptabel vind. Soms zit er helemaal niets bij. Ik weet precies welke lichtval geschikt is en in welke hoek ik mijn gezicht moet houden. En op wat stukjes arm of been na, wil ik mijn lichaam ook liever niet laten zien en zeker niet mijn vrouwelijke vormen.
Weer die controle. Een ander zal zoiets misschien totaal obsessief vinden, maar dat is dan jammer. Het is voor mij de enige manier waarop bepaalde dingen mogelijk zijn. Ik ben de baas, ik heb de controle. Ik doe dingen op mijn manier, een ander doet dat waarschijnlijk anders. Leven en laten leven, zeg ik dan altijd maar.
Samen genieten
Maar ondanks alle voorwaarden waaraan een foto moet voldoen en de moeite die het kost, doe ik het toch. Zo maak ik de laatste tijd ook steeds vaker foto’s van Bas en mij, tijdens onze wandelingen met de BasMobiel bijvoorbeeld.
Buiten selfies maken vind ik héél moeilijk omdat ik altijd bang ben dat mensen het zien en denken dat ik mezelf heel wat vind, maar toch als ik zeker weet dat er niemand in de buurt is, durf ik het soms wel.
Ik hoop dat ik hiermee wat meer duidelijkheid heb kunnen scheppen en verwarring heb kunnen wegnemen. Ik ben niemand verantwoording schuldig over wat ik doe en hoe ik mijn leven leef, maar dat mensen op zijn minst proberen begrip te hebben en er geen zelf bedachte theorieën aan hangen, is voor mij waardevol. Dus als ik dat voor een klein deel kan voorkomen door erover te schrijven op mijn blog, why not!
Hoi Ester,
Ik kan op dit moment niet meer reageren op berichten op Twitter, geen privéberichten versturen en ook niet meer retweeten. Ik heb begrepen dat er een storing was op Twitter, maar het lijkt erop dat mijn account nog steeds gelockt is. Ik baal hier echt als een stekker van, omdat ik het erg leuk vind om op tweets te reageren. Maar ik ben ook een controlfreak en er gebeurt nu iets dat ik niet kan oplossen en waar ik geen invloed op heb. En Twitter komt met allerlei oplossingen, waar ik niets aan heb. Ik vond het wel zo netjes om dat tegen jou te zeggen, omdat ik met jou toch wel behoorlijk veel contact heb en jou ook echt vertrouw.
Ik zag trouwens nog jouw berichtje om een verjaardagskaartje naar die oude vriend te sturen. Ik vind dat een heel lief gebaar moet ik zeggen. Ondanks het feit dat die knul jou slecht behandeld heeft, wil je hem toch nog een kaartje sturen. Echt jammer voor hem, want ik weet zeker dat hij een hele goede vriendin aan de kant gezet heeft. Het is heel jammer dat je jezelf niet mooi vindt qua uiterlijk, maar ik hoop wel dat je beseft dat je een prachtig karakter hebt en mooie, zeldzame talenten bezit.
Ik hoop dat ik weer zo snel mogelijk van Twitter gebruik kan maken, want ik baal hier als een stekker van!
Groetjes,
Maarten oftewel @Giuliettaman
Gelukkig maar dat ‘t relatief snel weer opgelost is!
Wat dat kaartje betreft, ik heb het uiteindelijk niet gedaan. Niet eens helemaal uit wrok maar omdat ik ook niet de verkeerde signalen uit wilde zenden. Het zou gezien kunnen worden als ‘pleasen’ om toch weer contact te krijgen en dat is het zeker niet. En aangezien zijn vriendin toch al zo ziekelijk jaloers is, zouden ze er zelfs zomaar onenigheid over kunnen krijgen (zoiets is al eens eerder gebeurt om een onbenulligheidje) en dat gun ik ‘m dan ook weer niet.
Hoi Ester,
Wat een duidelijk verhaal heb je weer geschreven. Ik begrijp nu beter dat je eigenlijk je hele leven lang kwetsende opmerkingen te verduren hebt gekregen over je uiterlijk. Daardoor ben je op een ‘point of no return’ beland, waarbij je je uiterlijk min of meer verafschuwt en het liefst daar ook zo min mogelijk mee geconfronteerd wil worden. En omdat mensen dat gevoel bij jou veroorzaakt hebben, heb je een soort van hoge kasteelmuur opgetrokken, zodat mensen niet kunnen zien wat zich daarachter afspeelt. En omdat je mensen moeilijk toelaat, leef je ook geïsoleerd. Om toch die binding met de maatschappij te houden, plaats je selfies op internet, maar je doet dat ook om te kijken hoe mensen op jouw foto reageren. Complimenten doen je niet zoveel en dat snap ik ergens ook wel. Jouw zelfbeeld is helaas permanent beschadigd door hoe mensen over jouw uiterlijk dachten. Maar als negatieve reacties uitblijven, geeft je dat wel een fijn gevoel. Hoe kijk ik hier zelf tegenaan? Ik herken heel veel van wat jij beschrijft ook bij mezelf. Gisteren had ik bijvoorbeeld een overleg met MS Teams en merkte ik ook dat ik onzeker werd van mijn uiterlijk. De lichte ‘hamsterwangetjes’ die gaan ontstaan als je ouder wordt, gaven mij geen lekker gevoel. Ik merkte dat ik dichtklapte en er kwam geen woord meer uit. Nu werd er wel over zaken gesproken, waar de anderen meer verstand van hadden, maar ik voelde ook onzekerheid over hoe ik eruit zag. Dat gaf geen prettig gevoel. Als ik met jou
op Twitter ‘praat’, zie ik een mooi mens door de selfies die je af en toe op Twitter plaatst. Dan merk ik af en toe dat ik de controle helemaal kwijtraak. Ik wil je heel graag laten zien hoe mooi je van binnen en buiten bent als een soort spiegel, maar je zal alleen gebroken glas zien. Dat zal niet meer veranderen. Het frustreert me soms, want ondanks dat je je afsluit voor mensen zie ik op Twitter een vrouw met een authenticiteit en een zuiver karakter die ik eigenlijk nog maar zelden ben tegengekomen. Je uiterlijk zul je misschien niet meer mooi gaan vinden, maar ik hoop dat je wel beseft dat je zuivere en authentieke karakter uitstraalt naar buiten. Je bent ook een wijze vrouw en dat is eigenlijk nog belangrijker dan uiterlijk. Vaak ben ik gefrustreerd over mijn werk en dat laat ik dan ook goed blijken, maar je gaat daar niet echt op in, waardoor ik juist kalmeer. Eigenlijk ben je een soort van druïde die met haar wijze uitspraken andere mensen naar het goede pad begeleidt. Ik zie soms jouw moeder wel eens op Twitter en dan denk ik echt dat ze heel blij moet zijn met zo’n ontzettend lieve, intelligente en creatieve dochter. Laat dat dan alsjeblieft bij jezelf indalen.
Groetjes,
Maarten oftewel @Giuliettaman
Bedankt voor je uitgebreide en open reactie. Zoals je het omschrijft klopt inderdaad wel, vooral dat deel over die ‘gebroken spiegel’ is heel kenmerkend.