Als je ‘s nachts weer eens niet kunt slapen, ga je soms over allerlei dingen nadenken en zo had ik vannacht opeens een idee voor een nieuw artikel op mijn blog. Iets over social media, iets over de vraag die ik me de afgelopen maanden vaker heb gesteld. Iets over het waarom… en misschien ook wel het ‘waarom niet’.
Hoe het voor mij begon
Ik ben altijd best wel een nerd geweest en daar in zekere zin nog trots op ook. Waar ik in eerste instantie zo iemand was die elke nieuwe Windowsversie zo’n beetje als eerste op de computer had staan, verschoof mijn interesse later naar het internet en zodra er iets nieuws was, wilde ik dat ook uitproberen.
Mijn Twitteraccount zag het daglicht in februari 2009. Het medium bestond toen al zo’n 3 jaar, maar was eerder totaal nog niet bekend in Nederland. Met Instagram volgde ik een jaar later, precies een maand nadat het wereldwijd bekende platform zelf werd gelanceerd. Tot slot maakte ik in oktober 2011 ook een Facebookaccount aan. Niet door nieuwsgierigheid, maar als overstap van het zinkende schip Hyves.
Ik ben een gebruiker
Facebook deed toen en nu prima dienst als een manier om op de hoogte te blijven van het leven van wat familie en kennissen, Twitter en Instagram gebruikte ik op een andere manier. Om eerlijk te zijn vond ik Instagram in het begin maar niets. Ik vond ‘t idee om mijn foto’s te delen om likes te verzamelen best stom en pure tijdverspilling. In zekere zin ben ik uiteindelijk ook weer teruggekomen bij ditzelfde standpunt.
Met Twitter had ik meer. Ik vond het bizar hoe snel je nieuws binnen handbereik kunt hebben, nog voor het op radio of tv komt. Veel interesse in contact met anderen had ik niet zo, ik gebruikte het puur als een bron van informatie. Al ging ik het wel steeds leuker vinden om zelf berichtjes te delen via dit medium.
Gaandeweg kwamen er wel steeds meer volgers en dus mensen bij, maar dat is voor mij nooit een doel geweest. Ik volg nog altijd vrijwel nooit mensen ‘zomaar’ uit mezelf, alleen als iemand mij gaat volgen, volg ik soms terug. Hoe raar ‘t misschien ook klinkt, interactie met mensen is voor mij nog altijd geen prioriteit. Ik hou gewoon ook graag afstand. Niet omdat ik iets te verbergen heb, wel omdat ik weinig vertrouwen heb.
Maar waarom?
De vraag die ik mezelf de afgelopen maanden regelmatig heb gesteld is: Waarom zit ik eigenlijk op social media? Waarom deel ik foto’s, terwijl ik er geen controle over heb wat er daarna mee gebeurt? Waarom schrijf ik over gedachten of gebeurtenissen aan een publiek van wildvreemden? Waarom zou ik dat willen, waarom vind ik dat ‘leuk’?
Het meest ongenuanceerde antwoord is ‘aandacht’. Dat is ook meteen een dingetje: Iedereen vindt aandacht leuk, maar als het over een ander gaat, is het opeens ‘fout’ om aandacht te willen en wordt dat al snel verdraaid naar een dubieuze eigenschap.
Aandacht is voor mij sowieso geen drijfveer. Tot op zekere hoogte is het uiteraard leuk als je merkt dat mensen de dingen die je met hen deelt leuk vinden, maar het moet niet te gek worden. Ik word er zelfs enorm ongemakkelijk van wanneer het heel soms gebeurt dat ik ergens veel aandacht mee krijg. Ik ben zo iemand die altijd in de coulissen leeft, online en offline en daar vrede mee heeft. Voor mij geen spotlights!
Gemak en gewenning
Het mensen zo gemakkelijk mogelijk maken om iets te posten, is denk ik wel één van de kernkwaliteiten van social media. Met één druk op de knop kun je je gedachten de wereld in sturen en juist doordat het zó gemakkelijk is, word je daarin ook eerder wat impulsiever. En zo ontstaat dan uiteindelijk een socialmedia cultuur.
Als ik een artikel op mijn blog wil schrijven bijvoorbeeld, ben ik daar best wat tijd aan kwijt, zelfs al gaat het maar om een kort item. Zo’n artikel moet een titel hebben, een intro die een minimum aantal woorden bevat, een uitgelichte afbeelding en omdat ik mijn jarenlang opgebouwde tag-structuur niet zomaar om zeep wil helpen, moeten er ook tags worden toegevoegd aan het bericht. En de tekst zelf moet ook wel minimaal 3 à 4 alinea’s lang zijn, omdat het anders zo’n flutstukje lijkt!
Voor het betere SEO-werk (Search Engine Optimization) moet er een omschrijving worden ingevoerd, plus wat focuswoorden die het artikel goed samenvatten. Aardig wat werk voor een stukje tekst en dat maakt ‘t ook minder aantrekkelijk. Zo werkt dat nu eenmaal in ons hoofd: gemak dient de mens en dingen die gemakkelijk zijn en snel kunnen, zijn we eerder geneigd te doen dan dingen die meer voeten in aarde hebben.
Voor mij werkt die ‘gemak’ factor dus ook wel doorslaggevend, om mijn gedachten direct te transformeren in een tweet bijvoorbeeld. En ergens vind ik het ook leuk en zelfs heel praktisch om mijn leven te documenteren. Het is niet voor het eerst dat ik aan de hand van mijn Twitter-archief bepaalde informatie over iets wat ik vergeten was, weer heb opgediept. Het is één groot naslagwerk van mijn leven eigenlijk!
Twitter birds illustratie
Twijfel
Toch ben ik de laatste tijd steeds meer gaan twijfelen. Met Instagram heb ik al jaren een haat-liefdeverhouding. Soms post ik in een soort van stuiptrekking opeens weer een tijdje elke dag een foto (eigenlijk vooral omdat ik een mapje foto’s heb waarvan het de bedoeling was die ooit nog op Instagram te plaatsen) of post ik opeens weer een overdaad aan Stories, maar het is nooit van lange duur.
Het ‘bijhouden’ van Instagram vind ik erg tijdrovend, geestdodend en strontvervelend. Het principe dat je andermans foto’s ‘moet’ liken om zelf ook wat likes te krijgen, staat me tegen. Ik heb liever 3 mensen die mijn content écht waarderen, dan 300 die mijn foto’s vooral liken uit een soort automatische vingerbeweging of in de hoop dat ze er zelf wat aandacht voor terugkrijgen.
Last but not least is het gewoon te veel. Te veel van alles. Waarom zou ik mijn foto’s nog posten op een platform waar miljoenen, miljarden foto’s per dag of zelfs wel per uur worden gepost. Wat heeft dat nog voor toegevoegde waarde? Maak je dan nog enig onderscheid? Is het voor mij waardevol? Het antwoord is eigenlijk gewoon nee.
Twexit
Twitter is weer een ander verhaal. Dit was de plek waar ik me ooit thuis voelde, de plek waar ik mezelf kon zijn en me kon uiten waar ik daar verder geen gelegenheid toe heb. De ideale vorm van vrijblijvendheid, want zonder dat ik iemand persoonlijk ‘lastig val’ met dingen waar ik mee zit, kon ik ze toch kwijt. Terwijl eenieder die mijn tweets zou lezen, altijd de keus zou hebben om ze te negeren of desnoods mijzelf.
Toch raakte deze ervaring steeds meer overschaduwd. De ooit vrij knusse community die Twitter in de beginjaren was, is veranderd in een wespennest. Een grimmige plek waar mensen vooral lijken te zitten om hun negatieve mening te ventileren. Het gaat niet voor niets altijd maar over ‘Twitter vindt’ als er weer eens ergens kritiek op is. Het imago van de blauwe vogel is er de laatste jaren niet echt positiever op geworden.
Tel daar enkele bijzonder nare persoonlijke ervaringen bij op en dan ga je toch anders nadenken over dingen. Ik zal me nooit ergens van terugtrekken uit ‘angst’ voor wie of wat dan ook, maar de belangrijkste vraag die je jezelf kunt in elke situatie kunt stellen is “Brengt dit mij iets”. En mijn antwoord daarop in deze context is een duidelijk ‘nee’.
Mijn accounts verwijderen vind ik een te rigoureuze stap. Niet ‘omdat ik niet weet wat ik wil’, maar omdat het geen brood eet om ze te laten staan en ik ‘t ook wat impulsief vind om accounts die jaren aan data en informatie bevatten, het naslagwerk waar ik al eerder over schreef, zomaar met de grond gelijk te maken. Dat ik ergens geen goed gevoel bij heb, betekent niet dat ik ‘dus moet stoppen’. Ik laat iets liever op z’n beloop en tot die tijd kan ik prima zonder.
Tijd voor verandering?
Juist in de periode van zo’n anderhalve maand afwezigheid op alle socials afgelopen zomer, heb ik me gerealiseerd dat ik eigenlijk niets mis aan social media. Niet aan het lezen, maar ook niet aan het posten. Vaak is het ook iets wat ik doe uit verveling. Tijd die ik op zo’n moment ook kan besteden aan dingen die me écht wat brengen.
Ik zit er zelfs over te denken om het socialmedia-aspect naar mijn blog te halen. Wat dingen te verbouwen zodat ik makkelijker kortere tekstjes kan schrijven bijvoorbeeld, of dat ik ‘even snel’ een hersenspinsel of foto kan delen zonder alle toeters en bellen van tags en SEO dingetjes. Het idee spreekt me wel erg aan.
Op mijn blog heb ik waarschijnlijk nog niet een vijfde aan ‘views’ van wat ik op social media heb, maar dat boeit me niet. Kwaliteit boven kwantiteit, en het idee om alles bij mezelf te houden op de plek die ik volledig in eigen beheer heb en waar ik de regels bepaal, staat me wel aan. Het zou sowieso een goede manier zijn om weer eens wat meer uit mijn blog te halen en wat meer dynamiek toe te voegen. Of en wat haalbaar is weet ik niet, maar ik wil het in elk geval wel uitproberen.
Hoe denk jij momenteel over social media?
